1762 431 15. Zagęszczenie spraw w regestrach trybunałów koronnych, a osobliwie lubelskiego tamuje cursum accelerande iustitiae, więc reassumendo konstytucyą anni 1603 de evocatione postanowioną i inne późniejsze, aby żadna sprawa tam iuris quam facti omissa iurisdictione terrestri vel castrensi ex cruda citatione do sądu trybunalskiego nie przychodziła, owszem cum poena mille marcarum pro evocatione decernenda aby do ziemstwa lub grodu proprii districtus odsyłana była JW. posłowie procustodient. 16. A ponieważ województwa niektóre, jako to kijowskie, wołyńskie, bracławskie, czerniechowskie hac praerogativa gaudent, że podczas kadencyi regestów w wojewódzwach swoich w trybunale koronnym lubelskim pisarze ziemscy wyżej rzeczonych województw dekreta piszą, więc jako in aequali Republica i inne województwa koronne Małej Polski aby w tem nie były upośledzone et simili beneficio zaszczycać się mogli mocno instabunt JW. posłowie, aby eadem methodo et praxi sub incidentia regestru swego województwa pisarze ziemscy sędzia lub podsędek a indefectu ziemstwa officium grodzkie tegoż województwa alternatim począwszy od starszej ziemi dekreta w trybunale lubelskim pisywali, co observari ma, chociażby kadencya województw naszych według dawniejszych instrukcyi we Lwowie pretendowana postanowiona być miała. 17. Województwa wszystkie całej Korony polskiej przy elekcyi na trybunał koronny IMciów pp. deputatów według dawnego prawa personas aetate et scientia legum bene vigentes posesye swoje w tem województwie i fortuny znaczne mających, żeby swojej funkcyi zadosyć czyniąc i interruptum trybunału pilnując non indigent a przez to necessitate coacti ad daevia nie udawali się ubierać i uważać to mają. Insuper każde województwo i ziemie dla swoich deputatów subsidium pro posse obmyśleć i raz na zawsze postanowić będą obligowani tak, aby JM. deputaci każdego województwa ziemi salariati punktualnie bywali, innym zaś woje­wództwom in hostico będącym skarb koronny pensyi provideat. 18. Starostowie grodowi jurysdykcye swoje w ziemiach i powiatach mający dawnymi prawami są obligowani, ludzi luźnych i podejrzanych łapać processa prawne cum adminiculo capitaneali do egzekucyi przyprowadzać, internam pacem et securitatem incolarum przestrzegać, więc providendo eidem securitati internae i zachowując dobry porządek in praemissis domówią się JW. panowie posłowie, aby każdy starosta grodowy w ziemi czyli powiecie swoim, jurys­dykcyą zaszczycający, ludzi iuxta proportionem intraty pro praesidio w każdem mieście gdzie się sądy odprawują moderowanych i regularnych punktualnie trzymał, i onych według opisu prawa polskiego za rekwizycyą słuszną cuiusvis incolae possesionati na imprezę prawem pozwoloną nie denegował. Także i pograniczni starostowie aby według dawnych praw praesidia trzymali, dopomnieć się zaś wolno będzie szlachcicowi o to wszystko osiadłemu ad vicinius castrum tak grodowego jako i pogranicznego starostę in casu contraventionis pozwać pro poenis lege interponendis. 19. Województwo ruskie wielkie ponosi krzywdy, że poddanych swych we wsiach utrzymać nie może, którzy na słobodę w Podole i Ukrainę praktykowane uchodzić zwykli, a tych zbiegłych o kilkadziesiąt mil ledwo podobna prawem windykacya. Więc wniosą JW. posłowie i usilnie się o to domówią, ażeby w żadnych dobrach ani słobodach w Podolu i Ukrainie, czy już do wsi osiadłych, żadnego chłopa zbiegłego i z poddaństwa nie uwolnionego nie przyjmowano sub poena mille marcarum, a zaś in contravenientes przyszłej konstytucyi, tak respectu succubiti rigoris superius expressi jako też o wydanie zbiegłego chłopa po zapi­sanym tylko areszcie w tym powiecie czyli ziemi, gdzie się znajdować zbiegły poddany, forum ziemi lub powiatu tego, z którego ten poddany uszedł stronie pozwanej peremptorie według dawnych konstytucyi do odpowiadania naznaczone było. 20. Dzieje się krzywda stanowi szlacheckiemu przez alienacyą dóbr stanu szlacheckiego do duchownego, który to stan duchowny in contrarium dawniejszym konstytucyom przez zmowy